کورته‌یه‌کی مێژوویی کۆمپیوته‌ر

 کورته‌یه‌کی مێژوویی کۆمپیوته‌ر 
مێژووی سه‌رهه‌لدانی ئامێره‌کانی ژماردن فره‌ کۆنه‌و، ده‌گه‌رێته‌وه‌ بۆ چه‌ندین سه‌ده‌ له‌مه‌وپێش. که‌ چی له‌ سه‌ده‌ی هه‌ڤده‌هه‌می زایندا ئامێرێكی تازه‌ دروستکرا و که‌ بۆ کاری بیرکارییانه‌ به‌ کارده‌هات ، وه‌ ساڵی 1960 ز - زانای ئینگلیزی ویلیام ئۆترد ئامێرێکی به‌ ناوی ( راسته‌ی ژماردن ) دروستکردو ، هێشتا ته‌مه‌نی راسته‌ی (ویلیام) نه‌گه‌یشتبووه‌ (ده‌) ساڵ که‌ (پاسکاڵ) ئامێرێکی به‌ ناوبانگی دروستتکرد و هه‌ به‌ ناوی خۆشییه‌وه‌ ناوی لێنا ( ژمێره‌ری پاسکال ) که‌ کاری کۆردنه‌وه‌و له‌یه‌کده‌رکردنی ئه‌نجام ده‌دا ، هه‌تا ئه‌و کاته‌ی
( لیبنزی ) زانای ئه‌لمانی له‌ ساڵی 1673 ز دا په‌ره‌ی پێداو ، کرداری لێکدان و دابه‌شکردنی خسته‌ پاڵ دوو کرداره‌که‌ی پێشوو . 
زانای ئینگلیزی (چارلز باباش ) لا ساڵی 1823 دا ژمێره‌ریکی میکانیکی دروستکردو نوی لێنا (ئامێره‌ شیکردنه‌وه‌) وه‌ دکتۆر (هێرمان هۆلرێس ) له‌ ساڵی 1890 ز ده‌ستی دایه‌ دروستکردنی ئامێرێکی ژمێره‌ر تاوه‌کو له‌ کرداری سه‌رژمێریکردن ئه‌مریکادا کارئاسانیان بۆ بکات . 1946 ز دا ، هه‌ردوو زانا (جون مۆو شلی و ئیکێرت ) ی ئه‌ندازیار له‌ زانکۆی پێنسلڤانیا توانیان یه‌که‌م کۆمپیوته‌ر ی ئه‌لکترۆنی دروست بکه‌ن . کاناوی لێنا که‌ کورتکراوی و شه‌کانی ENIAC electronically numerical integrator and calculator .
وه‌ لاهه‌مان شێوه‌ له‌ وولاتانی : بریتانیاو فرنساو روسیا دروستکرا .